همه ما وقتی تصمیم می‌گیریم بخشی از پس‌اندازمان را به طلا تبدیل کنیم، یک هدف مشترک داریم: «حفظ ارزش پول در برابر تورم». اما همیشه یک ترس پنهان گوشه ذهنمان وجود دارد؛ ترس از اینکه هزینه‌های جانبی مثل مالیات، اجرت و سود فروشنده، بخش بزرگی از سرمایه ما را ببلعد. احتمالاً شما هم شنیده‌اید که قوانین مالیاتی طلا تغییر کرده است، اما شاید دقیقاً ندانید این تغییرات چه تاثیری روی خرید شما دارد.
سوال اصلی اینجاست: آیا خرید شمش طلا مالیات دارد؟ پاسخ کوتاه و خوشحال‌کننده این است: روی اصل طلا خیر! اما ماجرا به همین سادگی نیست جزئیاتی در مورد مالیات بر اجرت و البته مالیات بر عایدی سرمایه» وجود دارد که اگر ندانید، ممکن است موقع فروش متضرر شوید.
در این مقاله، به عنوان یک راهنمای دلسوز و متخصص ذره‌بین را روی قوانین جدید مالیاتی گذاشته‌ایم و با هم حساب‌وکتاب می‌کنیم که دقیقاً بابت چه چیزی پول می‌دهید همچنین پلتفرم‌های معتبری مثل اکسیراز را در شفافیت این هزینه‌ها بررسی می‌کنیم.

وضعیت مالیات بر ارزش افزوده

تا قبل از دی‌ماه ۱۴۰۰ وقتی برای خرید طلا به بازار می‌رفتید، باید ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده را روی کل مبلغ فاکتور یعنی قیمت طلا + اجرت + سود پرداخت می‌کردید این قانون عملاً سرمایه‌گذاری در طلا را غیرمنطقی کرده بود، چون شما در همان لحظه خرید، ۹ درصد از سرمایه‌تان را از دست می‌دادید!
اما خبر خوب این است که طبق قانون دائمی مالیات بر ارزش افزوده که الان در حال اجراست ، اصل طلا از پرداخت مالیات معاف شده است.

حذف مالیات 9 درصدی از اصل کالا

این مالیات حذف نشده بلکه محل دریافت آن تغییر کرده است در حال حاضر شما فقط باید ۹ درصد مالیات را روی «اجرت ساخت» و «سود طلافروش» بپردازید اینجاست که خرید شمش طلا جذاب می‌شود چرا؟ چون شمش‌های استاندارد برخلاف طلای زینتی اجرت ساخت بسیار پایینی دارند و در نتیجه، مالیاتی که می‌پردازید ناچیز خواهد بود.

تداوم مالیات بر اجرت و سود

برای اینکه کاملاً شفاف شود که پول شما کجا می‌رود، بیایید یک مثال واقعی بزنیم. فرض کنید شما قصد خرید شمش طلا 2.5 گرمی را دارید. این وزن یکی از محبوب‌ترین گزینه‌ها برای سرمایه‌گذاری‌های خرد است.
وقتی فاکتور رسمی اکسیراز یا هر فروشنده معتبر دیگری را نگاه می‌کنید، فرمول محاسبه باید به شکل زیر باشد:
قیمت خام طلا: وزن شمش × قیمت روز هر گرم طلای ۱۸ یا ۲۴ عیار ⬅️ معاف از مالیات
اجرت ساخت: مبلغی جزئی بابت هزینه ضرب و بسته‌بندی
سود قانونی فروشنده: معمولاً ۷ درصد
مالیات بر ارزش افزوده: 10 درصدِ حاصل‌جمعِ ردیف ۲ و ۳
اگر شما به جای شمش، یک گردنبند زینتی می‌خریدید، اجرت ساخت آن ممکن بود تا ۲۰ یا ۳۰ درصد قیمت طلا باشد و طبیعتاً ۹ درصد مالیاتِ آن عددِ بزرگ، مبلغ سنگینی می‌شد. اما در مورد شمش ۲.۵ گرمی، چون اجرت پایین است، مالیات هم به حداقل می‌رسد.

انواع شمش و مقررات

در بازار طلا، «وزن» فقط یک عدد نیست؛ بلکه استراتژی سرمایه‌گذاری شما را تعیین می‌کند. بیایید ببینیم از نظر هزینه‌های جانبی و مالیات، کدام گزینه‌ها برای شما مناسب‌ترند.

شمش‌های استاندار شرکتی

اگر بودجه محدودی دارید یا می‌خواهید به کسی هدیه‌ای بدهید که ارزشش از بین نرود، خرید شمش طلا 1 گرمی بهترین نقطه شروع است. درست است که در وزن‌های خیلی پایین، نسبت اجرت به قیمت کل کمی بالاتر از وزن‌های سنگین است، اما همچنان به دلیل معافیت اصل طلا از مالیات، بسیار به‌صرفه‌تر از خرید کارت هدیه بانکی یا سکه‌های پارسیان (که گاهی حباب دارند) است.

شمش‌های وارداتی

برای کسانی که می‌خواهند ماهانه بخشی از حقوقشان را طلا بخرند، وزن‌های ۵ تا ۱۰ گرم ایده‌آل هستند. اگر شما قیمت شمش 5 گرمی را در سایت اکسیراز چک کنید و با قیمت ۵ گرم طلای زینتی دست دوم مقایسه کنید، متوجه می‌شوید که با خرید شمش، شما صاحب طلای ۲۴ عیار (خالص‌تر) شده‌اید و پولتان بابت سنگ و نگین و طرح‌های پیچیده هدر نرفته است. در این وزن‌ها، کارمزد ساخت سرشکن می‌شود و شما طلای خالص‌تری نسبت به پول پرداختی‌تان دریافت می‌کنید.

تفاوت مالیاتی کارمزدها

سرمایه‌گذاران حرفه‌ای می‌دانند که هر چقدر وزن شمش بالاتر برود، درصد کارمزد کاهش می‌یابد اگر نقدینگی بیشتری دارید، پیشنهاد ما خرید شمش طلا 20 گرمی یا بالاتر است. در این وزن‌ها، عملاً هزینه‌ای که بابت اجرت و مالیات (روی اجرت) می‌دهید، در برابر کل سرمایه ناچیز است و شما خالص‌ترین نوع سرمایه‌گذاری را تجربه می‌کنید.

مالیات بر عایدی سرمایه (CGT)

یکی از نگرانی‌های بزرگ خریداران، «مالیات بر عایدی سرمایه» است. خیلی‌ها می‌پرسند: «آیا وقتی شمش طلایم را می‌فروشم، باید به دولت مالیات بدهم؟»
بیایید صادقانه و شفاف صحبت کنیم. هدف قانون مالیات بر عایدی سرمایه، گرفتن مالیات از مردمی که برای حفظ ارزش پولشان طلا خریده‌اند نیست. هدف این قانون، مقابله با دلالان و سوداگرانی است که با خرید و فروش‌های مکرر و کلان، بازار را ملتهب می‌کنند.
نکات مهم که باید بدانید:

قوانین فروش مجدد

سقف معافیت: طبق طرح‌های مجلس، هر فرد (بالای ۱۸ سال) میزان مشخصی معافیت دارد (مثلاً معادل ۱۵۰ گرم طلا یا تعداد مشخصی سکه) که فروش آن شامل مالیات نمی‌شود.
مدت نگهداری: اگر شما شمش طلا را بخرید و مثلاً بیش از ۳ سال نگه دارید، معمولاً معافیت‌های مالیاتی بیشتری شامل حالتان می‌شود یا نرخ مالیات بسیار کاهش می‌یابد. نگاه قانون‌گذار به سرمایه‌گذاری بلندمدت مثبت است.

سقف معافیت های مالیاتی

اهمیت فاکتور رسمی: اینجا همان‌جایی است که خرید از برندهای معتبر مثل اکسیراز اهمیت حیاتی پیدا می‌کند. وقتی شما شمش را با فاکتور رسمی و ثبت شده می‌خرید، تاریخ خرید شما مشخص است. اگر فردا قانونی اجرا شود که بگوید “طلای خریداری شده قبل از تاریخ X معاف است”، شما سند معتبر دارید. اما خرید طلای آب‌شده از بازار سیاه بدون فاکتور، شما را در برابر قوانین مالیاتی بی‌دفاع می‌کند.

شمش یا سکه؟ کدام مالیات پنهان دارد؟

یک باور غلط وجود دارد که “سکه چون ضرب بانک مرکزی است، مالیات ندارد”. بله، سکه هم مثل شمش از مالیات بر ارزش افزوده معاف است، اما سکه یک دشمن نامرئی به نام «حباب» دارد. حباب سکه در واقع پولی است که شما بیشتر از ارزش واقعی طلا می‌پردازید و هیچ وقت هم به جیب شما برنمی‌گردد.
در مقابل، وقتی شما برای مثال اقدام به خرید شمش طلا 20 گرمی می‌کنید، حبابی وجود ندارد. قیمت بر اساس اونس جهانی و دلار محاسبه می‌شود. شفافیت در قیمت‌گذاری شمش، آن را به گزینه‌ای امن‌تر از سکه‌های پرحباب تبدیل کرده است.
جمع‌بندی: چطور امن و بدون جریمه خرید کنیم؟
در نهایت، پاسخ به سوال “آیا خرید شمش طلا مالیات دارد؟” این است: خیر، اصل سرمایه شما از مالیات مصون است. آن مبلغ جزئی ۹ درصدی که روی فاکتور می‌بینید، فقط مربوط به کارمزد ساخت است که در برابر امنیت و اصالت کالایی که می‌خرید، رقم ناچیزی است.
برای اینکه یک سرمایه‌گذاری شیرین و بدون دردسر داشته باشید، این ۳ قانون طلایی را رعایت کنید:
فاکتور رسمی بگیرید: فاکتور باید شامل کد ملی شما، وزن دقیق، عیار و شناسه شمش باشد.
از شفافیت نترسید: خرید از پلتفرم‌های قانونی که در سامانه مودیان ثبت شده‌اند (مثل اکسیراز)، به نفع شماست. این یعنی دارایی شما قانونی است و در آینده برای فروش آن حتی در مبالغ سنگین مشکلی نخواهید داشت.
به تنوع وزن‌ها دقت کنید: سبد سرمایه خود را ترکیبی بچینید. شاید امروز خرید شمش طلا 1 گرمی برای هدیه مناسب باشد و فردا قیمت شمش 5 گرمی برای پس‌انداز ماهانه‌تان عالی باشد.
در اکسیراز، ما تمام این دغدغه‌ها را برطرف کرده‌ایم. تمامی شمش‌های ما دارای کد استاندارد، بسته‌بندی امنیتی و فاکتور رسمی هستند و قیمت‌ها کاملاً شفاف و بر اساس نرخ لحظه‌ای محاسبه می‌شوند تا شما با خیال راحت، فقط به فکر آینده باشید.